ΑΡΧΗ 1ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ   

ΤΕΛΟΣ 1ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ 

ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ΄ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΚΑΙ Δ΄ ΤΑΞΗΣ  ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ  ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β΄) ΔΕΥΤΕΡΑ 18 ΜΑΪΟΥ 2015  -  ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΣΕΛΙΔΩΝ: ΤΕΣΣΕΡΙΣ (4)  

ΚΕΙΜΕΝΟ

 Εμείς και οι αρχαίοι χώροι θέασης και ακρόασης  

Οι χώροι θέασης και ακρόασης που δημιούργησε η ελληνική αρχαιότητα αποτελούν για πολλούς λόγους μιαν από τις πιο σημαντικές ομάδες μνημείων της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.  Πρώτα απ’ όλα, γιατί οι χώροι αυτοί, ως τόποι μαζικής συγκέντρωσης, για θρησκευτικούς, πολιτικούς ή ψυχαγωγικούς σκοπούς, εκφράζουν στην αρχιτεκτονική με τον προφανέστερο τρόπο τη δημοκρατική αντίληψη για τη ζωή και την έντονη αίσθηση κοινότητας που χαρακτήρισε τον αρχαίο βίο. Τα σχετικά αρχιτεκτονικά σχήματα εκείνης της δημιουργίας (θέατρα, βουλευτήρια κλπ.) εξακολουθούν μέχρι σήμερα να εξυπηρετούν ανάλογες δραστηριότητες. Ένας δεύτερος λόγος για την ιδιαίτερη σημασία αυτών των χώρων είναι ότι το θέαμα και ο λόγος που αναπτυσσόταν μέσα σ’ αυτούς, ιδιαίτερα το ψυχαγωγικό θέαμα, με την πραγματική έννοια της ψυχαγωγίας, της αγωγής της ανθρώπινης ψυχής, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα κοινωνικά πολιτισμικά αγαθά. Από τη γέννηση του δράματος στους χώρους λατρείας της αρχαίας Ελλάδας μέχρι και σήμερα ο λόγος και η δράση που εκτυλίσσεται μέσα σε θεατρικούς χώρους παράγουν πολιτισμό.  Και ένας τρίτος λόγος είναι ότι στο χώρο της Μεσογείου, και ιδιαίτερα στην Ελλάδα, σώζονται σε μεγάλο αριθμό οι χώροι στους οποίους ασκήθηκε από την εποχή της διαμόρφωσής της η θεατρική δημιουργία. Οι χώροι αυτοί, περισσότερο από όσο όλα τα άλλα κατάλοιπα του παρελθόντος, ασκούν στη σύγχρονη κοινωνία αλλά και τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία, μιαν ιδιαίτερη πρόκληση επαφής του παρόντος με το παρελθόν, επειδή προσφέρονται κατ’ εξοχήν για χρησιμοποίησή τους με την ίδια λειτουργία για την οποία σχεδιάστηκαν. Αυτή η επαφή του παρόντος με το παρελθόν, όχι μόνο των ειδικών αλλά και του ευρύτερου κοινού, είναι μια βασική επιδίωξη της σύγχρονης αρχαιολογίας, η οποία βλέπει τη δικαίωσή της στη βίωση από την κοινωνία του ιστορικού περιεχομένου και του μηνύματος ζωής των μνημείων. Αλλά και από την άλλη πλευρά, η βίωση των μνημείων και η ένταξή τους στη ζωή εξελίσσεται από τάση σε απαίτηση της σύγχρονης κοινωνίας. Η επιδίωξη της συνάντησης της σύγχρονης δημιουργικότητας και των διαμορφωμένων από το δημιουργικό παρελθόν σχημάτων θεατρικών χώρων, που εξυπηρετεί την παραπάνω απαίτηση, θέτει, βέβαια, προβλήματα, αφού τα αρχαία θέατρα και οι άλλοι χώροι θέασης, όπως τα ωδεία, τα στάδια κλπ., είναι πλέον μνημεία, όλα με μικρότερες ή μεγαλύτερες φθορές και καταπονήσεις. Τα περισσότερα μάλιστα σώζονται αποσπασματικά, μέχρι σημείου αδυναμίας αναβίωσης και εξυπηρέτησης της κατά προορισμόν λειτουργίας τους. 

ΑΡΧΗ 2ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ   

ΤΕΛΟΣ 2ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ 

Τα προβλήματα αυτά δεν πρέπει, βέβαια, με κανέναν τρόπο να οδηγούν σε αρνητική τοποθέτηση για τη σύγχρονη χρήση των κατάλληλων για τη δραστηριότητα αυτή μνημείων. Η επαφή του κοινού με τα μνημεία, και ιδιαίτερα στην περίπτωση αυτή η βίωση από το ευρύ κοινό σύγχρονων προβληματισμών και καλλιτεχνικών εκφράσεων μέσα από το ιστορικό περιβάλλον, είναι ο καλύτερος και αποτελεσματικότερος τρόπος προσέγγισης και οικείωσης της πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Αλλά είναι, παράλληλα, και ο δραστικότερος τρόπος δημιουργίας στην ευρύτερη κοινωνία συνείδησης εκτίμησης και προστασίας των μνημείων μας. Η καταγραφή όλων των μνημείων αυτών –των πολύ ή λιγότερο γνωστών, των εντοπισμένων αλλά μη ερευνημένων, αλλά και εκείνων των οποίων γνωρίζουμε ακόμη την ύπαρξη μόνο από αρχαίες μαρτυρίες– με όλα τα δεδομένα τους, δηλαδή την ιστορία τους, τα χαρακτηριστικά τους, την κατάστασή τους και τις δυνατότητες χρήσης ή απλής ανάδειξής τους,  θα προσφέρει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στη συστηματικότερη διαχείριση αυτού του πλούτου. Η όσμωση1 αρχαιολόγων, ανθρώπων του θεάτρου, παραγόντων της τοπικής αυτοδιοίκησης και άλλων διανοητών είναι βέβαιο ότι θα δημιουργήσει ένα πολύ καλό κλίμα για μια κοινή προσπάθεια ισορροπημένης και συνετής προσέγγισης του είδους αυτού των μνημείων. Η καλλιέργεια, εξάλλου, με διάφορες εκδηλώσεις στο ευρύτερο κοινό της τάσης αυτής απέναντι στα μνημεία θα αποτελέσει ουσιαστική θετική συμβολή, αφενός, στην ολοκληρωμένη προστασία τους (ενεργητική προστασία και από το ευρύ κοινό) και, αφετέρου, στη δημιουργική βίωση των αρχαίων χώρων θέασης.  

Β. Λαμπρινουδάκης, «Εμείς και οι αρχαίοι χώροι θέασης και ακρόασης», στον συλλογικό τόμο «Διάζωμα» κίνηση πολιτών για την ανάδειξη των αρχαίων θεάτρων, Εκδόσεις Διάζωμα 2009 (Διασκευή).   

A1. Να γράψετε στο τετράδιό σας την περίληψη του κειμένου που σας δόθηκε (100-120 λέξεις). Μονάδες 25

Β1. Να επαληθεύσετε ή να διαψεύσετε, σύμφωνα με το κείμενο, τις παρακάτω διαπιστώσεις, γράφοντας στο τετράδιό σας, δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή τη λέξη Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη: 

 α. Ο συγγραφέας συσχετίζει τους αρχαίους θεατρικούς χώρους με τη δημοκρατία. 

β. Ο συγγραφέας θεωρεί το αρχαίο θέατρο διασκέδαση και όχι πραγματική ψυχαγωγία. 

γ. Κατά τον συγγραφέα, δεν θα πρέπει σήμερα να γίνονται θεατρικές παραστάσεις στα αρχαία θέατρα.                     

      1 όσμωση ή ώσμωση: (μτφ.) η αλληλεπίδραση. 

ΑΡΧΗ 3ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ   

ΤΕΛΟΣ 3ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ 

δ. Ο συγγραφέας δεν θα συμφωνούσε με τη διοργάνωση σύγχρονων μαθητικών αγώνων ρητορικής σε ένα αρχαίο βουλευτήριο.
 ε. Κατά τον συγγραφέα, η χρήση των αρχαίων θεάτρων σε σύγχρονες εκδηλώσεις μπορεί να συμβάλει στην προστασία και ανάδειξή τους. Μονάδες 10  


Β2. α) Να βρείτε τους τρόπους ανάπτυξης της έβδομης παραγράφου του κειμένου (Η καταγραφή …  αυτού του πλούτου) και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας. Μονάδες 4
β) Να αντικαταστήσετε τις διαρθρωτικές λέξεις-εκφράσεις με άλλες (λέξεις-εκφράσεις) που να διατηρούν τη συνοχή του κειμένου:    Πρώτα απ’ όλα (στη δεύτερη παράγραφο)   παράλληλα (στην έκτη παράγραφο)   εξάλλου (στην ένατη παράγραφο). Μονάδες 6  


Β3. α) Να γράψετε ένα συνώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:   εκτυλίσσεται, κατάλοιπα, επιδίωξη, προσέγγισης, ολοκληρωμένη.  Μονάδες 5
  β) Να γράψετε ένα αντώνυμο για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:    αναπτυσσόταν, δράση, ερευνημένων, γνωρίζουμε, ανάδειξης. Μονάδες 5  


Β4. α) Να αιτιολογήσετε τη χρήση της διπλής παύλας στην παρακάτω περίπτωση:
  –των πολύ … αρχαίες μαρτυρίες–  (στην έβδομη παράγραφο).     Μονάδες 2
β) Ποιο ρηματικό πρόσωπο κυριαρχεί στο κείμενο; Να δικαιολογήσετε την επιλογή του συγγραφέα. Μονάδες 3  

ΑΡΧΗ 4ΗΣ ΣΕΛΙΔΑΣ – Γ΄ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ Δ΄ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ   

ΤΕΛΟΣ 4ΗΣ ΑΠΟ 4 ΣΕΛΙΔΕΣ   

Γ1. Σε ομιλία που θα εκφωνήσετε σε ημερίδα του Δήμου σας με θέμα «Προστασία και αξιοποίηση της πολιτισμικής μας κληρονομιάς», να εκθέσετε τις απόψεις σας (500-600 λέξεις) σχετικά με:  α)  τους λόγους για τους οποίους πρέπει το ευρύ κοινό να πλησιάσει και να γνωρίσει τους χώρους και τα μνημεία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς και β)  τις δραστηριότητες με τις οποίες οι πολίτες και ειδικότερα οι νέοι θα εξοικειωθούν με αυτά. Μονάδες 40            

ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους)   

1. Στο εξώφυλλο να γράψετε το εξεταζόμενο μάθημα. Στο εσώφυλλο πάνωπάνω να συμπληρώσετε τα ατομικά στοιχεία μαθητή. Στην αρχή των απαντήσεών σας να γράψετε πάνω-πάνω την ημερομηνία και το εξεταζόμενο μάθημα. Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο και να μη γράψετε πουθενά στις απαντήσεις σας το όνομά σας. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων, αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Τυχόν σημειώσεις σας πάνω στα θέματα δεν θα βαθμολογηθούν σε καμία περίπτωση. Κατά την αποχώρησή σας, να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό με μελάνι που δεν σβήνει.  4. Κάθε απάντηση τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 5. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 6. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 10.00 π.μ.    

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ KΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ   

ΤΕΛΟΣ ΜΗΝΥΜΑΤΟΣ 

Φιλολογικό Φροντιστήριο

Ά. Μπακαλάκου – Χ. Φέκκα

Πανελλήνιες 2015 - Νεοελληνική γλώσσα

Απαντήσεις

Α. Περίληψη

Ο συγγραφέας του κειμένου αναφέρεται στην αξία των αρχαίων θεάτρων. Υποστηρίζει ότι τα μνημεία αυτά είναι ιδιαίτερα σημαντικά, γιατί αναδεικνύουν την αρχιτεκτονική, αλλά και τη δημοκρατική οργάνωση της τότε κοινωνίας. Είναι επίσης σημαντικά, γιατί τόσο στην εποχή τους , όσο και σήμερα αποτελούν χώρους πραγματικής ψυχαγωγίας. Στη συνέχεια επισημαίνει ότι, αν και η παρούσα χρήση τους δημιουργεί πρόβλημα μεγαλύτερης φθοράς τους, αυτό δε θα πρέπει να οδηγήσει στη μη χρήση τους, γιατί μόνο έτσι το κοινό μπορεί να προσεγγίσει την πολιτιστική μας κληρονομιά. Υποστηρίζει ακόμη ότι η καταγραφή των λιγότερο γνωστών μνημείων θα βοηθήσει στην κατάλληλη αξιοποίησή τους. Σ΄ αυτό μπορούν να συμβάλουν πολιτιστικοί και πολιτικοί φορείς που θα ευαισθητοποιήσουν τους πολίτες για την προστασία τους και για τη δημιουργική τους αναβίωση.

Λέξεις 121

Β1 α. Σωστό, β. Λάθος, γ. Λάθος, δ. Λάθος, ε. Σωστό

Β2.α) Η παράγραφος αναπτύσσεται με αίτιο – αποτέλεσμα: Αίτιο αποτελεί «Η καταγραφή όλων των μνημείων» και αποτέλεσμα το γεγονός ότι «θα προσφέρει ένα πολύ σημαντικό εργαλείο στη συστηματικότερη διαχείριση αυτού του πλούτου».

Η παράγραφος αναπτύσσεται επίσης με διαίρεση, καθώς καταγράφονται –μέσα στις παύλες- κατηγορίες μνημείων με κριτήριο το βαθμό γνώσης γι΄ αυτά : «των πολύ ή λιγότερο γνωστών, των εντοπισμένων αλλά μη ερευνημένων, αλλά και εκείνων των οποίων γνωρίζουμε ακόμη την ύπαρξη μόνο από αρχαίες μαρτυρίες».

β) πρώτα απ΄ όλα: πρωτίστως, κυρίως, αρχικά

παράλληλα: συγχρόνως, ταυτόχρονα

εξάλλου: άλλωστε, επιπλέον

Β.3. α) συνώνυμα:

εκτυλίσσεται: διαδραματίζεται, πραγματοποιείται

Κατάλοιπα: απομεινάρια

Επιδίωξη: στόχος

Προσέγγισης: πλησιάσματος, επαφής

Ολοκληρωμένη: σφαιρική, συνολική, πλήρης

β) αντώνυμα:

 αναπτυσσόταν: συρρικνωνόταν, συμπτυσσόταν

δράση: αδράνεια, απραξία

ερευνημένων: ανεξερεύνητων

γνωρίζουμε: αγνοούμε

ανάδειξης: υποβάθμισης, απαξίωσης

Β.4. α) Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί τη διπλή παύλα, για να διευκρινίσει τις κατηγορίες των μνημείων με κριτήριο τη γνώση που έχουμε γι΄ αυτά. Τα στοιχεία που παραθέτει θεωρούνται αναγκαία για την κατανόηση του νοήματος.

β) Το ρηματικό πρόσωπο που κυριαρχεί στο κείμενο είναι το τρίτο, το οποίο προσδίδει έναν επίσημο και σοβαρό τόνο στον λόγο και ενισχύει το κύρος και την αντικειμενικότητα των γραφομένων.

Γ. Παραγωγή λόγου

Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ομιλία σε ημερίδα του Δήμου

Αναπτύσσουμε τις θέσεις μας με παράθεση επιχειρημάτων τα οποία διατυπώνουμε με ζωντανό και επικοινωνιακό ύφος, ώστε να αναδεικνύεται η προφορικότητα του λόγου.

Ενδείκνυται η χρήση του β΄ πληθυντικού προσώπου, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και του α΄ πληθυντικού (Νομίζω ότι είναι αναγκαίο να τονίσω, Όλοι νομίζω θα συμφωνούσαμε ότι…) καθώς και αποστροφές στο κοινό (όπως όλοι γνωρίζετε…, Νομίζω ότι όλοι θα συμφωνούσατε αν…)

Πρέπει να αξιοποιείται και η επίκληση στο συναίσθημα.

Πρόλογος

Αναφορά στην αφορμή εκφώνησης της ομιλίας και στην η ιδιότητα του ομιλητή, στο φορέα που διοργανώνει την εκδήλωση. Εισαγωγή στο θέμα και διατύπωση της προσωπικής θέσης. Αναφορά στη σχέση του θέματος με τους νέους και την τοπική κοινωνία. Εστίαση σ’ αυτό που ζητάει το θέμα  και στο σκοπό / λόγο αυτής της εστίασης 

πχ

Αξιοποιώντας την ευκαιρία που μου δίνεται στο πλαίσιο της ημερίδας που οργανώνει ο δήμος μας με θέμα  την «προστασία και αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς», θα ήθελα ως εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας του σχολείου μου να εκφράσω τις απόψεις μου αναφορικά με τους λόγους που επιβάλλουν την εξοικείωσή μας με τα μνημεία του πολιτισμού μας και τις δράσεις με τις οποίες μπορεί αυτός ο στόχος να επιτευχθεί.

Προσφώνηση

Αγαπητοί συνδημότες, 

Α΄ ενότητα

Λόγοι για τους οποίους το ευρύ κοινό πρέπει να πλησιάσει και να γνωρίσει τους χώρους και τα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς

_ Η υψηλή καλλιτεχνική αξία των μνημείων και οι ηθικές αξίες που αντιπροσωπεύουν τα καθιστούν πηγή γνήσιας αισθητικής απόλαυσης και αυθεντικής ψυχαγωγίας, με την έννοια της πνευματικής και ψυχικής ανάτασης, που σε εποχές εμπορευματοποίησης της τέχνης καθίσταται ιδιαίτερα σημαντική.

 -Μπορούν να γονιμοποιήσουν τη σκέψη και τη φαντασία, να διευρύνουν τον πνευματικό κόσμο του ατόμου, να δώσουν έμπνευση για νέες δημιουργίες, να προάγαγουν τον πολιτισμό. 

- Καθώς μάλιστα αποτελούν παγκόσμια πολιτιστική κληρονομιά και σημείο αναφοράς για κάθε πολιτισμένο άνθρωπο, οι πολιτιστικές αξίες που αντιπροσωπεύουν μπορούν να φέρουν κοντά τους λαούς και να γεφυρώσουν τις όποιες πολιτικές ή πολιτιστικές διαφορές.

-Οι πληροφορίες που δίνουν για το παρελθόν (για τις αξίες, τις αντιλήψεις, τα πολιτιστικά επιτεύγματα του παρελθόντος) μας επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε παλαιότερες εποχές, να διδαχθούμε από την εμπειρία των προγόνων μας, να παρακολουθήσουμε τη διαδρομή του έθνους μας στο χρόνο και τελικά να διαμορφώσουμε ιστορική συνείδηση, να αποκρυσταλλώσουμε τα εθνικά μας χαρακτηριστικά και να συγκροτήσουμε την εθνική μας ταυτότητα. 

- Η συμμετοχή σε μια κοινή εθνική κληρονομιά εξασφαλίζει τη συνοχή και την ενότητα του έθνους μας και παράλληλα μας θωρακίζει απέναντι στα ξένα πολιτιστικά πρότυπα που κυριαρχούν στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον, περιορίζοντας τον κίνδυνο της πολιτιστικής μας αλλοτρίωσης. 

-Παράλληλα, τα μνημεία της πολιτιστικής μας κληρονομιάς επιβεβαιώνουν τη διαχρονική παρουσία του έθνους μας σ΄ αυτόν τον τόπο και κατά συνέπεια αποτελούν αδιάψευστα τεκμήρια εθνικών διεκδικήσεων.

- Τέλος, αποτελούν ένα σπουδαίο εθνικό κεφάλαιο, που μπορεί να συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη της χώρας μας και στην τόνωση της εθνικής  μας οικονομίας, γεγονός που κρίνεται ιδιαίτερα σημαντικό σε εποχές οικονομικής κρίσης.

Β΄ ενότητα

Δραστηριότητες με τις οποίες οι πολίτες και ειδικότερα οι νέοι θα εξοικειωθούν με αυτά

Για να εξοικειωθούν μ΄ αυτά οι πολίτες πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουν την αξία τους και αυτό προϋποθέτει να αξιοποιήσουν κάθε δυνατή πηγή γνώσης αλλά και ενεργή συμμετοχή στην πολιτιστική ζωή του τόπου. Για το σκοπό αυτό λοιπόν μπορούν να διαβάσουν για την πολιτιστική τους κληρονομιά, να συμπληρώσουν τις γνώσεις που έλαβαν στο σχολείο φοιτώντας σε κέντρα δια βίου μάθησης, να αντλήσουν πληροφορίες από το διαδίκτυο, να συμμετάσχουν σε ημερίδες ή σε πολιτιστικές εκδηλώσεις που οργανώνονται μέσα στο πλαίσιο της τοπικής κοινωνίας.

Αναγκαία κρίνεται η εθελοντική συμμετοχή τους σε πολιτιστικές δράσεις που διοργανώνονται από το σχολείο ή το Δήμο τους, με στόχο τη συντήρηση ή την ανάδειξη της αξίας των μνημείων. Η πολίτες πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η μέριμνα της πολιτείας δεν είναι ποτέ αρκετή και να αναλάβουν οι ίδιοι πρωτοβουλίες για την προστασία των μνημείων και την προβολή τους.

Σημαντικό θεωρείται βέβαια και να πραγματοποιούν επισκέψεις σε χώρους με πολιτιστικό ενδιαφέρον, ξεκινώντας από τη γνωριμία των μνημείων και των μουσείων της πόλης τους. Μια οικογενειακή ή σχολική εκδρομή, μια εξόρμηση με φίλους θα μπορούσε να έχει στόχο όχι μόνο την ξεκούραση και τη διασκέδαση αλλά και τη γνωριμία με την ιδιαίτερη πολιτιστική φυσιογνωμία του τόπου. 

Η συμμετοχή μάλιστα σε προγράμματα ανταλλαγής μαθητών ή φοιτητών από άλλες χώρες, μπορεί να συμβάλλει στη γόνιμη αλληλοδιείσδυση πολιτιστικών στοιχείων.

Τέλος, η διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων μέσα στο χώρο καλά συντηρημένων μνημείων μπορεί να καταδείξει τη λειτουργικότητα του μνημείου στη σύγχρονη εποχή και να συμβάλλει περισσότερο από κάθετι άλλο στη βίωσή του από τους πολίτες.

Επίλογος: 

Ολοκληρώνοντας την παρουσίασή μας τονίζουμε κάποιο σημείο που το θεωρούμε σημαντικό και εξάγουμε κάποιο συμπέρασμα. Διατυπώνουμε μια ευχή, προτροπή, πρόβλεψη, συγκρατημένη αισιοδοξία, βεβαιότητα…

Æ Ας συνειδητοποιήσουμε ότι το εγχείρημα…

Æ Ευχής έργο θα αποτελούσε αν…

Æ Είμαι πεπεισμένος ότι…

Æ Έχουμε το δικαίωμα να αισιοδοξούμε…

Διατύπωση ευχαριστιών: Σας ευχαριστώ που με ακούσατε, Ευχαριστώ για την προσοχή σας…

Επιμέλεια απαντήσεων:

Μάνθου Άρτεμις, Νίκος Δημητρακάς