Kείμενα για αυτενέργεια

 

Κείμενο 1

 
Σκοπεῖν δέ χρή καί ἐκ τῶνδε, ὦ ἄνδρες δικασταί.Πάντες γάρ ἐπίστασθε,

 ὅτι ἐν τῇ προτέρᾳ δημοκρα τίᾳ τῶν τά τῆς πόλεως πραττόντων πολλοί
 μέν τά δημό σια ἔκλεπτον, ἔνιοι δ' ἐπί τοῖς ὑμετέροις ἐδωροδό κουν, 
οἱ δέ συκοφαντοῦντες τούς συμμάχους ἀφίστα σαν. Καί εἰ μέν οἱ 
τριάκοντα τούτους μόνους ἐτιμω ροῦντο, ἄνδρας ἀγαθούς καί ὑμεῖς
 ἄν αὐτούς ἡγεῖ σθε· νῦν δέ, ὅτι ὑπέρ τῶν ἐκείνοις ἡμαρτημένων
 τό πλῆ θος κακῶς ποιεῖν ἠξίουν, ἠγανακτεῖτε ἡγούμενοι δεινόν

 εἶναι τά τῶν ὀλίγων ἀδικήματα πάσῃ τῇ πόλει κοινά γίγνεσθαι. 

Οὐ τοίνυν ἄξιον χρῆσθαι τοῦτοις, οἷς ἐκείνους ἑωρᾶτε 
ἐξαμαρτάνοντας, οὐδέ, ἅ πάσχοντες ἄδικα ἐνομίζετε πάσχειν,
 ὅταν ἑτέρους ποιῆτε, δίκαια ἡγεῖσθαι, ἀλλά τήν αὐτήν κατελθόντες 
περί αὐτῶν γνώμην ἔχετε, ἥνπερ φεύγοντες περί ὑμῶν αὐτῶν εἴχετε· 
ἐκ τούτων γάρ καί ὁμόνοιαν πλείστην ποιή σετε και

 ἡ πόλις ἔσται μεγίστη καί τοῖς ἐχθροῖς ἀνιαρό τατα ψηφιεῖσθε.

Λυσίου, δήμου καταλύσεως ἀπολογία, 19-21

Λεξιλόγιο

πράττω τά τῆς πόλεως : ασχολούμαι με τις υποθέσεις της πόλης, πολιτεύομαι

δωροδοκέω, -ῶ : δέχομαι δώρα, δωροδοκούμαι ἀφίστημι τινά : κάνω κάποιον να αποστατήσει, ξεσηκώνω

κατέρχομαι : επιστρέφω από την εξορία (εδώ) φεύγω : πηγαίνω στην εξορία (εδώ)

ἀνιαρός : δυσάρεστος, λυπηρός

 

 

 

 

 

Κείμενο 2

Διαίτῃ δέ τήν ψυχήν ἐπαίδευσε καί τό σῶμα ᾗ χρώμενος ἄν τις,
 εἰ μή τι δαιμόνιον εἴη, θαρραλέως καί ἀσφαλῶς διάγοι καί οὐκ
 ἄν ἀπορήσειε τοσαύτης δαπάνης, οὕτω γάρ εὐτελής ἦν, ὥστε 
οὐκ οἶδ' εἴ τις οὕτως ἄν ὀλίγα ἐργάζοιτο ὥστε μή λαμβάνειν 
τά Σωκράτει ἀρκοῦντα. Σίτῳ μέν γάρ τοσούτῳ ἐχρῆτο,
 ὅσον ἡδέως ἤσθιε, καί ἐπί τοῦτο οὕτω παρεσκευασμένος ᾔει, 
ὥστε τήν ἐπιθυμίαν τοῦ σίτου ὄψον αὐτῷ εἶναι· 
ποτόν δέ πᾶν ἡδύ ἦν αὐτῷ διά τό μή πίνειν, εἰ μή διψῴη. 
Εἰ δέ ποτε κληθείς ἐθελήσειεν ἐπί δεῖπνον ἐλθεῖν, ὅ τοῖς πλείστοις
 ἐργωδέστατόν ἐστιν, ὥστε φυλάξασθαι τό ὑπέρ τόν κόρον ἐμπίμπλασθαι, 
τοῦτο ῥαδίως πάνυ ἐφυλάττετο. Τοῖς δέ μή δυναμένοις τοῦτο ποιεῖν 
συνεβούλευε φυλάττεσθαι τά πείθοντα μή πεινῶντας ἐσθίειν 
μηδέ διψῶντας πίνειν· καί γάρ τά λυμαινόμενα γαστέρας καί κεφαλάς 
καί ψυχάς ταῦτ' ἔφη εἶναι.

                                                                                 Ξενοφῶντος, Ἀπομνημονεύματα, 1, 3, 5-6

Λεξιλόγιο

δίαιτα : (κανονικός) τρόπος ζωής

ἀπορῶ τινός : στερούμαι, έχω έλλειψη

εὐτελής, -ές : λιτοδίαιτος, αυτός που έχει λίγα έξοδα

σῖτος (πληθ. τά σῖτα) : ψωμί, τρόφιμα, τροφή

ἔρχομαι ἐπί τινα : πηγαίνω για κάτι, καταβάλλω προσπάθεια για κάτι

τό ὄψον : νόστιμο φαγητό, προσφάι

ἐργώδης, -ες : δύσκολος

ἐμπίμπλαμαι : γεμίζω

κόρος : χορτασμός

ὑπέρ τόν κόρον : υπερβολικά, πάρα πολύ

γαστήρ - γαστρός : κοιλιά, λαιμαργία

 

 

 

Κείμενο 3

Ἀφίκοντο πρός ἡμᾶς οἱ περί Ἄρχιππον καί Φιλω νίδην τήν τε ἐπιστολήν
 φέροντες, ἥν σύ αὐτοῖς ἔδωκας, καί ἀπαγγέλλοντες τά παρά σοῦ. 
Τά μέν πρός τήν πόλιν οὐ χαλεπῶς διεπράξαντο· καί γάρ οὐδέ παντελῶς
 ἦν ἐργώδη· τά δέ παρά σοῦ  διῆλθον ἡμῖν λέγοντες ὑποδυσφορεῖν σε,
 ὅτι οὐ δύνασαι τῆς περί τά κοινά ἀσχολίας ἀπολυθῆναι. 
Ὅτι μέν οὖν ἥδιστόν ἐστιν ἐν τῷ βίῳ τό τά αὑτοῦ πράττειν, 
ἄλλως τε καί εἴ τις ἕλοιτο τοιαῦτα πράττειν, οἷα καί σύ, σχεδόν
 παντί δῆλον· ἀλλά κἀκεῖνο δεῖ σε ἐνθυμεῖσθαι, ὅτι ἕκαστος ἡμῶν οὐχ αὑτῷ
 μόνον γέγονεν, ἀλλά τῆς γενέσεως ἡμῶν τό μέν τι ἡ πατρίς μερίζεται, 
τό δέ τι οἱ γεννήσα ντες, τό δέ οἱ λοιποί φίλοι, πολλά δέ καί τοῖς καιροῖς δίδοται 
τοῖς τόν βίον ἡμῶν καταλαμβάνουσι. Καλού σης δέ τῆς πατρίδος αὐτῆς  
πρός τά κοινά ἄτοπον ἴσως τό μή ὑπακούειν· ἅμα γάρ ξυμβαίνει 
καί χώραν καταλιμπάνειν φαύλοις ἀνθρώποις, 
οἵ οὐκ ἀπό τοῦ βελτίστου πρός τά κοινά προσέρχονται.

    

 

 

                                                                                                                                                   Πλάτωνος, 9η επιστολή

Λεξιλόγιο

χαλεπῶς (επιρρ.) : δύσκολα ἐργώδης, -ες : κουραστικός, επίπονος

διέρχομαι : αναλύω διεξοδικά, με κάθε λεπτομέρεια ὑποδυσφορέω, -ῶ : αισθάνομαι δυσφορία

ἀπολύομαί τινος : γλιτώνω από κάτι μερίζομαι : παίρνω μερίδιο

καιρός : περίσταση ἄτοπόν ἐστι : είναι ανεπίτρεπτο

καταλιμπάνω : παραμερίζω, υποχωρώ

 

 

 

                                              Μεταφράσεις κειμένων 

 

 

 Κείμενο 1

 

Πρέπει να εξετάσετε και με βάση τα ακόλουθα, δικαστές. 
Όλοι, δηλαδή, γνωρίζετε ότι στη διάρκεια της προηγούμενης δημοκρατίας, 
πολλοί από τους πολιτικούς έκλεβαν το δημόσιο χρήμα, μερικοί δέχονταν δώρα
 (δωροδοκούνταν) για τις δικές σας υποθέσεις και άλλοι με τη συκοφαντία 
απομάκρυναν τους συμμάχους. Και αν οι τριάντα τύραννοι μόνο αυτούς τιμωρούσαν,
 θα τους θεωρούσατε και εσείς ενάρετους άνδρες. Τώρα όμως, επειδή ακριβώς 
αξίωναν να βλάπτουν το λαό στο όνομα των σφαλμάτων εκείνων, αγανακτείτε 
που σκέπτεσθε ότι είναι φοβερό να γίνονται κοινά σε όλη την πόλη τα αδικήματα 
των ολιγαρχικών. Δεν είναι, λοιπόν, σωστό να συγχρωτίζεσθε με αυτούς, σε βάρος
 των οποίων βλέπατε εκείνους να σφάλλουν ούτε (και είναι σωστό) αυτά που,
 όταν τα παθαίνατε, θεωρούσατε ότι άδικα τα υφίστασθε, όταν εσείς τα κάνετε 
σε άλλους, να τα θεωρείτε δίκαια. Αλλά να έχετε για αυτούς, τώρα που επιστρέψατε,
 την ίδια γνώμη την οποία είχατε για τους εαυτούς σας όταν εξοριζόσασταν.
 Γιατί έτσι και τη μεγαλύτερη σύμπνοιαθα εξασφαλίσετε στην πόλη και η πόλη 
θα γίνει πάρα πολύ σπουδαία και με την ψήφο σας θα λυπήσετε πάρα πολύ τους εχθρούς.

 

 

 

 

Κείμενο 2

 

(Ο Σωκράτης εκπαίδευσε την ψυχή και το σώμα του με ένα τρόπο ζωής,
 τον οποίο αν κάποιος εφαρμόζει, θα μπορεί, εάν δεν υπάρξει κάποια ατυχία, 
να ζει με θάρρος και ασφάλεια και δε θα του λείψει τόση πολυτέλεια. Γιατί ήταν
 τόσο ολιγαρκής, ώστε δε γνωρίζω αν κάποιος θα μπορεί να κάνει τόσα λίγα, 
ώστε να μην παίρνει αυτά που ήταν αρκετά στο Σωκράτη. 
Γιατί λάμβανε τόση τροφή όση με ευχαρίστηση έτρωγε και προς το φαγητό 
έτσι προετοιμασμένος πήγαινε, ώστε η επιθυμία της τροφής να αποτελεί το γεύμα του.
 Κάθε ποτό του ήταν ευχάριστο, γιατί δεν έπινε, εάν δε διψούσε. Εάν ποτέ,
 ύστερα από πρόσκληση ήθελε να πάει σε δείπνο πολύ εύκολα απέφευγε αυτό που 
για τους περισσότερους είναι πάρα πολύ δύσκολο, το να γεμίσει το στομάχι του
 πέρα από το όριο. Σε όσους δεν μπορούσαν να το κάνουν αυτό συμβούλευε 
να προσέχουν ώστε να μην τρώνε αυτά που τους παρακινούν να φάνε ενώ δεν 
πεινούν και να μην πίνουν χωρίς να διψούν. 
Γιατί έλεγε ότι αυτά είναι που καταστρέφουν τα στομάχια και τα κεφάλια.

 

 

Κείμενο 3

 

Ἐφτασαν σ’ εμάς οι σχετικοί με τον Άρχιππο και τον Φιλωνίδη με την επιστολή,
 την οποία εσύ έδωσες σ’ αυτούς και αναφέροντας τα νέα σου. Τα σχετικά με την πόλη
 εύκολα πέτυχαν. Γιατί καθόλου δεν ήταν επίπονα. Αλλά ανέλυσαν με λεπτομέρεια
 τα δικά σου,λέγοντας ότι εσύ αισθάνεσαι δυσφορία, γιατί δεν μπορείς να απαλλαγείς 
από την ενασχόληση με τα πολιτικά. Ότι λοιπόν είναι πολύ ευχάριστο να κάνει
 ο καθένας στη ζωή τα δικά του είναι προφανές σχεδόν στον καθένα και για άλλους λόγους
 και επειδή κάποιος επιλέγει να κάνει πράξεις ανάλογες με τις δικές σου. 
Αλλά πρέπει εσύ και εκείνο να έχεις στο νου σου, ότι δηλαδή, ο καθένας
 από εμάς δεν έχει γεννηθεί μόνο για τον εαυτό του αλλά μέρος της γέννησής 
μας το καρπώνεται η πατρίδα, άλλο μέρος οι γονείς, άλλο οι υπόλοιποι φίλοι 
και πολλά προσφέρονται στις περιστάσεις που κυριαρχούν στη ζωή μας. 
Και όταν η ίδια η πατρίδα καλεί στη δημόσια ζωή είναι ανεπίτρεπτο
 να μην υπακούμε.
 Γιατί συγχρόνως συμβαίνει να εγκαταλείπουμε τη χώρα στα χέρια φαύλων 
ανθρώπων οι οποίοι εμπλέκονται στις δημόσιες υποθέσεις με κίνητρα ποταπά
 (με σκοπό όχι τον καλύτερο).